HIV, Human Immunodeficiency Virus yani İnsan Bağışıklık Yetmezlik Virüsü; AIDS’e yol açan virüstür. HIV virüsü, bağışıklık sistemine zarar vererek hastalığa neden olur. Vücudu mikroplardan koruyan bağışıklık sistemi çalışmadığında, mikroplar daha kolay hastalığa neden olabilir. Hem kadında hem erkekte görülen AİDS, her yaşta ortaya çıkabilir.
HIV Belirtileri
HIV bulaşmasının ardından, AIDS hastalığı belirtileri kişinin yaşam şartlarına ve vücut direncine göre birkaç sene içinde, hatta daha da uzun bir süre sonra ortaya çıkar. HIV özellikle CD4T kan hücrelerine yerleşerek çoğalır. Bu hücreler giderek azalır ve neticesinde vücudun bağışıklık sistemi yıkıma uğrar. Vücut direncinde zayıflama olan hastada; hafif seyreden ya da ender karşılaşılan bazı sağlık sorunları belirir. Yanı sıra lenf bezlerinde büyümeler, ağız ve deride nükseden uçuk, yara ve lekeler, sebebi bilinmeyen uzun süre devam eden ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı, ishal, öksürük rahatsızlıkları ile karşılaşılır. Tüberküloz, pamukçuk, diğer bakteri, mantar ve protozoan hastalıkları da meydana gelir. Bahsi geçen belirtilerin ancak birkaç tanesinin bir arada görülmesi halinde AIDS düşünülebilir. Kaposi sarkomu ve bazı lenfomalar da HIV’i akla getiren önemli bulgulardandır. Bu belirtileri gösteren her birey HIV taşıyor anlamına gelmez veya bu belirtilerin gözlemlenmediği bireyde HIV taşıyabilir.
Nasıl Bulaşır?
AİDS üç şekilde bulaşır:
- HIV virüsü taşıyan biriyle korunmasız bir şekilde cinsel ilişkiye girilmesi neticesinde sağlıklı kişiye HIV virüsü bulaşır.
- AİDS’li ya da HIV virüsü bulaşmış kişilerin kanlarına temas edilmesi neticesinde ya da organ nakliyle bulaşır.
- HIV virüsü taşıyan anneden bebeğe, gebelikte veya doğumda bulaşabilmektedir.
Prezervatifsiz anal, vajinal veya oral seks yapmak,çoklu seks partnerlerine sahip olmak,profesyonel seks partnerlerine sahip olmak,uyuşturucu ya da alkolün etkisi altındayken cinsel ilişkiye girmek HIV bulaşma riskini arttırmaktadır.Virüsün en kesin bulaşma yolu kan aktarımıdır (%100).Erkekten kadına cinsel ilişki ile bulaşma olasılığı daha yüksektir.Kan ile kirlenmiş kesici ve delici bir aletle bulaşma riski %0.3.Virüs içeren sıvıların veya kirlenmiş araçların mukozalara (göz, burun, kadın cinsel organı) temas etmesi halinde risk % 0,09.Virüs içeren sıvıların veya kirlenmiş araçların cilde temas etmesi halinde riski bilinmemektedir.Virüs sağlam deriden geçemez.HIV’in bulaşma riski bulaştırıcı sıvıdaki virüsün miktarı, temas edilen sıvının miktarı ve temas süresi ile doğrudan orantılı bulunmuştur.
Korunmanın Yolları
Daha az riskli cinsel davranış seçin, kondomları tutarlı ve doğru bir şekilde kullanın, seks yaptığınız kişi sayısını azaltın; seks öncesi ve sırasında ilaç ve alkol kullanımını sınırlandırın veya ortadan kaldırın;
- Cinsel ilişki esnasında mutlaka korunmak gerekir.
- Bir diğer bulaşma yolu, kan nakli olduğundan gerekli testlerin yapılmadığı kanlar nakil edilmemelidir.
- Kullanılmış ve sterilize edilmemiş cerrahi aletler, şırıngalar, jiletler kesinlikle kullanılmamalıdır.
AİDS Hakkında Bilinmesi Gereken Yanlışlar
Aynı yemek aletlerini kullanmakla, Yanaktan öpüşme, öksürme, ter ve sarılma ile HIV virüsü bulaşmaz.
Aids Tanısı Nasıl Konur?
ELİSA testi virüsün varlığını tespit etmek için en etkili yöntemdir. Testte virüs saptanmış ise başka testler de yapılması gerekir. Kesin tanı adına anti-hiv testleri yapılır. ELİSA testi negatif çıksa dahi testin tekrarlanması gerekebilmektedir.
Üç tür HIV tanısal testi vardır:
- Nükleik asit testleri (NAT)
- Antijen / antikor testleri
- Antikor testleri.
Testler İçin Evrelendirme:
- Evre 1 (7-21 gün):HIV RNA POZİTİF (bazen negatif olabilir) HIV ANTİKOR NEGATİF
- Evre 2 (17-35 gün): HIV RNA POZİTİF-HIV P24 ANTİJEN POZİTİF-HIV ANTİKOR NEGATİF
- Evre 3(27-45 gün): HIV P24 ANTİJEN POZİTİF- HIV ANTİKOR POZİTİF
